Dzięki badaniom nad zachowaniami artystów oraz osób z zaburzeniami jednobiegunowych manii udało się ustalić sporo zasad rządzących stanem flow oraz zestawić jego występowanie z pobudzeniem lub uśpieniem konkretnych obszarów mózgu.
Badania nad improwizującymi muzykami jazzowymi i freestyle’ującymi raperami wykazały u nich obniżoną aktywność w części kory przedczołowej, która hamuje spontaniczne procesy poznawcze. Co to znaczy w ludzkim języku? Oznacza to, że w korze przedczołowej znajduje się obszar pełniący funkcję policjanta, który już na starcie jakiegoś procesu myślowego mówi nam, że to niemożliwe. Na przykład, wyobrażamy sobie, że latamy jak Neo z Matrixa albo, że grawitacja jest spowodowana zakrzywieniem czasoprzestrzeni. Pojawia się wówczas policjant, który już na początku budowania takich myśli, mówi nam Stop! To niemożliwe, to głupie, tak się nie da. Jeśli jednak ta część mózgu ma obniżoną aktywność, policjant śpi. A jak policjant śpi, to myszy harcują: można wymyślać dowolne rzeczy, wykraczać poza świat logiki, słuchać kolorów i oglądać dźwięki. Zapewne w ten sposób Einstein stworzył teorię względności. Profesjonalnie mówimy tutaj o braku hamowania poznawczego, który jest jednym z kluczowych elementów dla stanu flow.
Kolejną obserwacją naukowców neurologów jest wzrost aktywności w sekcji kory przedczołowej stanowiącej część, tak zwanej, sieci wzbudzeń podstawowych (w skrócie DMN), aktywnej wtedy gdy nie koncentrujemy się na konkretnym zadaniu, na osiągnięciu wyznaczonego celu, ale jesteśmy rozproszeni w świecie wyobrażeń lub wspomnieniach.
Wynika z tego, że dla stanu flow istotne jest rozluźnienie kontroli wewnętrznego policjanta. Z kolei to rozluźnienie toruje drogę procesom twórczym (pomyślmy sobie o Bohemian Rapsody – zestawienie muzyki klasycznej, z chórami i rockiem! Przecież to się nie uda, a jednak! Mamy hit).
Jednocześnie, kluczowe jest dopuszczenie nieskrępowanego fantazjowania. Wówczas nasz umysł czerpie inspiracje także z obszarów nieświadomych. Brak policjanta pozwala myślom sięgać do podświadomych zasobów, gdzie nasza logika nie istnieje – jak w snach.
Inne badania prowadzone na Uniwersytecie w Iowa wykazały większą aktywność w korze asocjacyjnej, która odpowiada za integrację informacji. Te obszary mózgu nie są odpowiedzialne za przetwarzanie określonych bodźców sensorycznych, lecz za wykonywanie zadań polegających na kojarzeniu napisanego słowa z wymową i jego znaczeniem.
Naukowcy uznali, że twórcze idee rodzą się, gdy tego typu skojarzenia powstają swobodnie w mózgu podczas nieświadomych stanów umysłowych, kiedy myśli ulegają chwilowej dezorganizacji.
Jak uzyskać stan flow?
Zatem podsumujmy, co wpływa pozytywnie na naszą kreatywność i stan flow:
– dajmy dochodzić do świadomości wszystkim pomysłom, najbardziej dziwnym, nierealnym, nie wstrzymujmy potoku myśli,
– zanurzmy się w nieskrępowane skojarzenia, które sięgają głęboko do nieświadomości,
– czytajmy i wyobrażajmy sobie czytane treści,
– świadomie i regularnie budujmy swobodne linie skojarzeń, jak mawiają fachowcy: raz na czas trzeba wyprowadzić swoje garnki na spacer!
By dowiedzieć się w jaki sposób zadbać o bystrość swojego umysłu i wzrost kreatywności dołącz do konferencji Bystrzy & Długowieczni, która odbędzie się już 13 – 14 kwietnia online!