Korzeń maca – co to jest, jakie ma właściwości i skutki uboczne?

Maca jest jednym z flagowych produktów eksportowych Peru. W ciągu ostatnich dwóch dekad popyt na korzeń maca wzrósł dynamicznie i stał się popularnym suplementem. Skąd bierze się jego popularność? Przyjrzyjmy się tej roślinie bliżej.

Co to jest maca?

Maca jest dwuletnią rośliną należącą do rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Jej łacińska nazwa to Lepidium meyenii Walpers. Dla świata zachodu oficjalnie została odkryta w 1843 roku przez niemieckiego botanika Gerharda Walpersa, który zdeponował pierwszy holotyp tej rośliny. Maca jest góralem i w naturalnych warunkach występuje na wysokości 3800-4500 metrów w Andach Środkowych (na terenie Peru). W żywieniu oraz suplementacji wykorzystuje się najczęściej korzeń maca sproszkowany lub w tabletkach.

Maca – co zawiera?

Wysuszony korzeń Maca cechuje się bogatą zawartością węglowodanów, w tym cennego błonnika pokarmowego, którego spore ilości odnajdziemy także w jagodach goji. Poza tym pieprzyca peruwiańska (jest to inna nazwa Maca) jest bogata w aminokwasy (zawiera ich, aż 20), zdrowe nienasycone kwasy tłuszczowy (NNKT) oraz antyoksydanty, w tym steroli roślinnych i glukozynolanów. Posiada też sporo mikro-i makroelementów, w tym żelazo, wapń, miedź, cynk i potas oraz witaminy (B1, B2, C, E).

Korzeń maca – właściwości

Korzeń Maca wykazuje silne właściwości adaptogenne. Podnosi poziom energii, zwiększa wytrzymałość i zwiększa odporność na stres. Pozwala na efektywniejszą pracę umysłową oraz fizyczną. Jest powszechnie uznawany za superfood, z właściwości którego czerpią m.in. sportowcy. Suplementacja maca podnosi bowiem wydolność, a w połączeniu z suplementacją koenzymem Q10, może przynosić zauważalne korzyści u osób intensywnie zażywających sportu.

Maca a libido i funkcje rozrodcze

W tym zakresie właściwości terapeutyczne Maca są już całkiem dobrze przebadane. Roślinę uznawano za afrodyzjak już dawno temu. Z kolei świat nauki udowodnił, że całkiem słusznie. Wiadomo, że surowiec wpływa na funkcje seksualne i podnosi libido, zarówno u płci męskiej, jak i żeńskiej. Przeprowadzono m.in. badania, z których wynika, że Maca dla mężczyzn może być szczególnie pomocna w przypadku problemów z erekcją, ale nie tylko. Wykazano, że korzeń Maca wpływa na poprawę jakości plemników, poprzez zwiększanie ich ruchliwości oraz ogólnej ich liczby. U kobiet zaś korzystnie oddziałuje na proces owulacji.

Surowiec wykorzystuje się też jako remedium na bolesne miesiączki i objawy towarzyszące menopauzie, w łagodzeniu których wykorzystać warto również estrogenne właściwości koniczyny czerwonej.

Maca – działanie przeciwutleniające

Właściwości zdrowotne maca wynikają głównie z aktywności antyoksydacyjnej i przeciwzapalnej. Maca chroni komórki przed uszkodzeniami wynikającymi z nagromadzenia wolnych rodników i (podobnie jak kurkumina) może być wykorzystywana w profilaktyce rozwoju chorób neurodegeneracyjnych oraz nowotworowych, m.in. raka jelita grubego, białaczki szpikowej czy raka wątroby, co potwierdziły badania wykonane na ludzkich liniach komórek nowotworowych.

Maca – wpływ na kości

Działanie maca obejmuje także układ kostny, jak się bowiem okazuje ten ‘’superfood” może wpływać na proliferację (mnożenie komórek) oraz różnicowanie się komórek kostnych. Wprawdzie badania w tym kierunku prowadzono przede wszystkim na zwierzętach, ale uznaje się, że korzeń Maca może być pomocny w zapobieganiu rozwoju osteoporozy. Chcąc zapewnić kompleksową ochronę dla układu ruchu warto także wzmocnić stawy i stosować preparaty glukozaminy.

Maca – aktywność neuroprotekcyjna

Wymieniając właściwości terapeutyczne korzenia Maca, nie sposób pominąć jego wpływu na układ nerwowy, a w szczególności na mózg. W końcu, jak już wspomniano wcześniej, to silny adaptogen. Maca wpływa na koncentrację i poprawę funkcji poznawczych. Poza tym, badania przeprowadzone na grupie kobiet po menopauzie, cierpiących z powodu depresji wykazały, że roślina wpływa u nich na poprawę nastroju. Gdy depresji towarzyszą dodatkowo lęki i niepokój, pomocnym suplementem może okazać się GABA.

Maca – zastosowanie

Zastosowanie korzenia maca obejmuje:

• stany wyczerpania fizycznego i psychicznego;
• spadek koncentracji;
• obniżenie libido;
• anemię;
• ogólne osłabienie;
• spadek odporności;
• spadek nastroju.

Z uwagi na wysokie wartości odżywcze korzeń maca to także składnik rekomendowany w codziennej diecie, zapewniający odpowiednią ilość węglowodanów, cennych aminokwasów oraz niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT).

Korzeń maca a tarczyca

Otóż maca, tak jak inne rośliny z rodziny kapustowatych może oddziaływać na tarczycę negatywnie. Zatem teoretycznie powinny uważać na niego osoby cierpiące z powodu niedoczynności tarczycy, ponieważ zawarte w korzeniu maca goitrogeny zaburzają wchłanianie jodu i uznawane są za czynnik wolotwórczy. Z drugiej zaś strony to surowiec bogaty w jod, mogący wspierać pracę tego organu. Wiele zależy tutaj od stosowanej dawki oraz indywidualnych predyspozycji, jednak stosowanie korzenia maca przy chorobach tarczycy, warto poprzedzić konsultacją z lekarzem.

Maca na odchudzanie

Suplementacja stanowi ważny element w trakcie odchudzania. Dobór właściwych suplementów może bowiem znacząco wspomóc ten proces. Maca dla kobiet i mężczyzn chcących zgubić nadprogramowe kilogramy może okazać się bardzo przydatna, co wynika z kilku czynników. Po pierwsze korzeń maca reguluje poziom cukru we krwi. Po drugie – podnosi energię i dodaje mocy przy uprawianiu regularnej aktywności fizycznej, a po trzecie – obniża poziom hormonu adenokortykotropowego, którego wysokie stężenia wpływają na przyrost wagi.

Maca – dawkowanie

Przy dawkowaniu korzenia maca nie ma ścisłych zaleceń. Zwykle jest to jedna łyżeczka dodawana, np. do jogurtu lub koktajlu, choć dzienna rekomendowana dawka może wynosić od 1 do 5 gramów na dzień. Wszystko uzależnione jest od preparatu i wskazań producenta oraz potrzeb, a także celu w jakim dany środek ma być stosowany. Ponadto zaleca się, aby raz na 2-3 miesiące wprowadzić przerwę od stosowania maca.

Korzeń maca – przeciwskazania

Jeśli chodzi o przeciwwskazania do stosowania Maca, to przeważnie podkreśla się konieczność zachowania ostrożności przez osoby z niedoczynnością tarczycy, o czym wspomniano już wyżej. Nie zaleca się stosowania korzenia w ciąży, podczas karmienia piersią oraz u dzieci, z uwagi na brak odpowiednich badań w tym kierunku. Pewną dozę ostrożności powinny zachować także osoby cierpiące z powodu nadciśnienia. W ich przypadku może bowiem dochodzić do wzrostu ciśnienia i obniżenia skuteczności stosowanych leków.

Korzeń Maca- skutki uboczne

Działania uboczne maca są raczej rzadko spotykane. Surowiec uznawany jest powszechnie za bezpieczny, choć zakres badań prowadzonych pod tym kątem jest raczej ubogi. Niekiedy wspomina się o możliwości bezsenności i nadpobudliwości, jednak głównie gdy stosuje się maca w zbyt dużych dawkach.